Zheng

De zheng is een Chinese citer. Het instrument wordt door heel China gespeeld. De zheng heeft een licht timbre en een breed bereik. Het is een zeer expressief instrument en daarom al eeuwen geliefd bij een groot publiek.

Over het ontstaan van de zheng bestaan verschillende verhalen. Het instrument zou in de Qin-dynastie zijn uitgevonden door generaal Meng Tian. Een ander verhaal luidt dat de zheng ontstond toen twee mensen vochten om een 25-snarige se waardoor die in twee stukken brak. De een nam de helft met 12 snaren mee en de ander die met 13 snaren.

De moderne zheng is 1,6 m lang, heeft 21, 25 of 26 snaren en is gestemd in een majeur pentatonische toonladder. Het grote klankbord is gemaakt van Paulownia hout. Een zheng is vaak versierd met snijwerk, lakwerk, parelmoer, kalligrafie, jade of cloisonné.

Je kunt de zheng met of zonder plectrum spelen. De meeste spelers hebben plectrums aan de vingers van beide handen. Vroeger werden die gemaakt van alledaagse materialen als bamboe, bot en dierentanden of van fijnere materialen als ivoor, schildpad en jade. Tegenwoordig zijn er ook plectrums van plastic.

De snaren werden vroeger van zijde gemaakt. In de Qing-dynastie stapte men over op snaren van metaal, zoals messing. Tegenwoordig zijn snaren bijna allemaal van in nylon gecoat staal. Hierdoor is het volume van het instrument vergroot met behoud van een mooi timbre.

Sanxian

De sanxian is een driesnarige Chinese luit met een lange fretloze hals en een afgeronde rechthoekige klankkast, waarover aan voor- en achterkant slangenleer is gespannen. De sanxian in Noord-China zijn over het algemeen groter dan die in Zuid-China.

Traditioneel bespeel je de sanxian met je vingernagels, zoals men nog steeds doet in Zuid-China, of met twee harde, dunne plectrums die bevestigd zijn aan duim en wijsvinger. Maar tegenwoordig gebruiken spelers ook wel eens plastic pipa-plectrums aan alle vijf de vingers van hun rechterhand. Daardoor kun je allerlei pipa-technieken gebruiken, zodat je met de sanxian ook composities die eigenlijk voor pipa bedoeld zijn kunt spelen. De snaren zijn tegenwoordig meestal van staal, maar voor een zachtere toon, bijvoorbeeld voor Suzhou Pingtan, kan je ook vislijn, nylon of zijde gebruiken.

De sanxian heeft een droge, percussieve toon en een luid volume, vergelijkbaar met de banjo. Grotere sanxian hebben een bereik van wel drie octaven. De sanxian wordt voornamelijk gebruikt als begeleidingsinstrument in ensembles en orkesten voor traditionele Chinese muziek, van Nanguan en Jiangnan sizhu volksmuziekensembles tot Suzhou pingtan en Peking opera; er bestaan echter ook solostukken voor sanxian.

The art of storytelling in China today

Ben je benieuwd hoe deze instrumenten klinken? Kom dan op 9 april naar de Amsterdam Tea Culture Club naar het evenement “The art of storytelling in China today”. Meer informatie kun je vinden onder Evenementen, toegangskaarten zijn verkrijgbaar op de website van Moychay.