Zhang Heng: een veelzijdig genie uit de Han-dynastie
zhangheng

Zhang Heng werd in 78 na Christus geboren in Nanyang. Hij was astronoom, wiskundige, seismoloog en waterbouwkundige. Al tijdens zijn leven werd hij zeer gerespecteerd als uitvinder, cartograaf, dichter en filosoof. Zhang Heng begon zijn carrière als lokaal ambtenaar in Nanyang. Later bekleedde hij in de hoofdstad Luoyang diverse functies aan het keizerlijk hof van de Han-dynastie.

Zhang Heng presenteerde in het jaar 132 zijn bekendste uitvinding, een seismograaf, aan het keizerlijk hof. Helaas zijn er geen tekeningen bewaard gebleven, maar wel is er een beschrijving hoe het apparaat eruit moet hebben gezien. Het apparaat bestond uit een grote cilinder met een diameter van 1,8 meter. Rondom zaten acht drakenkoppen die de verschillende windrichtingen vertegenwoordigden. Onder iedere drakenkop zat een kikker met open bek en als er een aardbeving plaatsvond, zorgde een mechanisme ervoor dat een van de drakenkoppen een bal in de kikkerbek eronder liet vallen. Gealarmeerd door het geluid van de bal kon men vaststellen in welke windrichting het epicentrum van de aardbeving lag door te kijken in welke kikkerbek de bal terecht was gekomen.

Op 13 december 134 hoorde Zhang Heng een bal in de bek van een kikker vallen. Nadat hij had geconstateerd waar de bal was terechtgekomen, meldde hij aan de keizer dat er ten westen van de hoofdstad een aardbeving was geweest. Maar niemand had iets gevoeld en er was vanuit de directe omgeving geen enkele melding van een aardbeving gekomen, dus geloofde niemand hem. Toch hield Zhang Heng vol dat er een aardbeving had plaats gevonden. Twee dagen later arriveerden er ijlbodes te paard uit Longxi, dat meer dan 500 kilometer ten westen van Luoyang lag. Zij rapporteerden dat Longxi was getroffen door een zware aardbeving en dat er grote behoefte was aan hulp. Vanaf toen twijfelde niemand meer aan de seismograaf van Zhang Heng.

Zhang Heng heeft nog diverse andere uitvindingen gedaan, zoals een door water aangedreven armillarium. Hij verbeterde het ontwerp van de waterklok door een extra reservoir toe te voegen. Ook wordt hij soms beschouwd als de uitvinder van de eerste kilometerteller. Als een rijtuig een li (ongeveer 500 meter) had gereden, sloeg een mechanisch aangedreven houten figuur op een trommel, en na tien li sloeg een andere houten figuur op een bel. Daarnaast wordt ook de kompaswagen aan hem toegeschreven. De wielen van een tweewielige strijdwagen dreven een houten figuur aan, waardoor die constant naar het zuiden wees. Als wiskundige maakte hij een nauwkeuriger berekening van het getal pi en als sterrenkundige legde hij in zijn sterrencatalogus meer dan 2.500 sterren vast.

Zijn rivaliteit met de eunuchen aan het hof van keizer Shun leidde in 136 tot zijn verbanning naar Hejian. Hij werd in 138 nog wel teruggeroepen naar dehoofdstad  en benoemd tot minister, maar een jaar later overleed hij.

Laatste artikelen >

Shanhaiguan: de Poort naar Peking

Shanhaiguan: de Poort naar Peking

In de zeventiende eeuw werd China geteisterd door oorlog, economische achteruitgang, natuurrampen en hongersnood. De heersende Ming-dynastie kreeg te maken met boerenopstanden, maar werd ook vanaf de andere kant van de Chinese Muur bedreigd door de Qing. Het meest...

Pekingeend: een keizerlijk gerecht

Pekingeend: een keizerlijk gerecht

Al in de Ming-dynastie stond Pekingeend op het menu van het keizerlijk hof. Tegenwoordig kun je dit gerecht overal in Peking eten. De bekendste Pekingeend restaurantketens zijn Bianyifang en Quanjude. De vetgemeste witte Pekingeenden worden geslacht, geplukt, ontdaan...

Amazing China 2023: Beijing

Amazing China 2023: Beijing

Op 25 maart organiseert Tulpenpaviljoen, in samenwerking met Blue Sky Travel, het evenement Amazing China 2023: Beijing. Deze keer gaan we naar restaurant De Chinese Boot in Rotterdam. Kom kennismaken met deze eeuwenoude Chinese hoofdstad! Beijing is een stad van...

Naar artikelen >